Solidarność Wielkopolska - Pracownicze Plany Kapitałowe (cz. 3)
Pracownicze Plany Kapitałowe (cz. 3)
Poniedziałek 15 kwietnia 2019

Kontynuujemy cykl artykułów dotyczących Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) tworzących powszechny i dobrowolny systemem długotrwałego oszczędzania dla pracowników. Zasady ich funkcjonowania reguluje ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.

Obciążenia podatkowe

Wpłaty podstawowe oraz dodatkowe (finansowane przez pracodawcę) są dla pracownika przychodem do opodatkowania. Wpłata powitalna i dopłata roczna są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wypłaty i wypłaty transferowe są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, z zastrzeżeniem, że wypłata 75% w ratach nie jest opodatkowana, jeśli wypłata będzie trwała co najmniej 10 lat.

Wpłaty wnoszone do PPK finansowane przez pracodawcę nie są wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia wysokości obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK) przewiduje opodatkowanie środków gromadzonych na rejestrze prowadzonym w ramach PPK na różnych jego etapach – zasilenia, akumulacji i wycofania.

Etap zasilenia

Finansowane przez pracodawcę wpłaty wnoszone do PPK stanowią przychód pracownika.

Oznacza to, że pracodawca jako płatnik jest zobowiązany do obliczenia oraz pobrania od nich zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wpłaty finansowane przez uczestnika PPK pochodzą z jego wynagrodzenia „netto”, to jest po opodatkowaniu. Do przychodu pracownika nie wlicza się wpłaty powitalnej ani dopłat rocznych, finansowanych z Funduszu Pracy.

Etap akumulacji

Dokonanie wypłaty transferowej środków zgromadzonych w PPK jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Konstrukcja taka jest uzasadniona ponieważ wypłata transferowa jest to przekazanie środków na inny rejestr uczestnika do PPK lub IKE, a nie wypłacenie tych środków. Wolne od podatku są również wypłaty środków zgromadzonych w PPK na rzecz osób uprawnionych po śmierci uczestnika PPK.

Na etapie akumulacji środków ustawodawca przewiduje możliwość tymczasowego lub trwałego wycofania środków, określając przy tym konsekwencje podatkowe:

  • jednorazowa wypłata do 25% środków zgromadzonych w PPK w przypadku poważnego zachorowania jest nieopodatkowana. Dzięki temu uczestnik może przeznaczyć całość wypłacanych środków na cele związane z leczeniem swoim lub bliskich;
  • wypłata do 100% środków z PPK na własne cele mieszkaniowe nie jest opodatkowana, jednakże, jeśli uczestnik nie dokona zwrotu wypłaconych środków w pełnej wysokości w terminie wynikającym z umowy regulującej tę wypłatę na cele mieszkaniowe, zapłaci podatek dochodowy w wysokości 19% w zakresie, w jakim uczestnik nie dokonał zwrotu wypłaconych środków.

Etap wycofania

Wypłata następuje po osiągnięciu 60-ego roku życia i dokonywana jest w dwóch częściach.

  • Jednorazowo wypłacanych jest 25% zgromadzonych środków,
  • pozostałe 75% środków wypłaconych zostaje w co najmniej 120 miesięcznych ratach.

W takim przypadku wypłata jest wolna od podatku.

Jednakże, jeśli uczestnik PPK zdecyduje się na wypłatę pozostałych 75% środków w mniejszej liczbie rat, wtedy zobowiązany będzie do zapłacenia zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 19% od dochodu uzyskanego z PPK.

Jak wynika z założeń ustawodawcy celem tego rozwiązania jest zniechęcenie uczestników PPK do dokonania wypłaty w mniejszej liczbie rat. Dzięki długookresowym wypłatom środki zgromadzone w PPK będą stanowiły regularne uzupełnienie świadczeń z innych filarów przez większą liczbę miesięcy.

Natomiast środki wypłacone w ramach świadczenia małżeńskiego, w formie co najmniej 120 miesięcznych rat są wolne od podatku dochodowego.

Uczestnik może podjąć decyzję o zwrocie środków. Wycofanie takie środków zgromadzonych w PPK przed osiągnięciem przez uczestnika PPK 60-ego roku życia może nastąpić: na wniosek uczestnika PPK, byłego małżonka uczestnika PPK, małżonka zmarłego uczestnika PPK lub osoby uprawnionej.

Wtedy mamy do czynienia z definitywnym wycofaniem wszystkich środków zgromadzonych przez uczestnika.

W przypadku dokonania zwrotu środków instytucja finansowa jest zobowiązana do dokonania czterech potrąceń ze środków uczestnika.

 

Potrąceniom podlega zarówno część otrzymana przez uczestnika, jak i pochodzące z niej środki będące efektem inwestowania.

--------

 

Oprac. Ewa Dutkiewicz, na podstawie: Ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych z dnia 4 X 2018 r., Ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Komentarz 2019. Marcin Wojewódka, Rozporządzenia Ministra Finansów dot. Deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK – projekt, Ustawy  o Pracowniczych Programach Emerytalnych z dnia 20 kwietnia 2004r. (ze zm.), Instytut Emerytalny – materiały, opracowania.