Solidarność Wielkopolska - ERZ: nowe wyzwania
ERZ: nowe wyzwania
Wtorek 12 listopada 2013

W dniach 24-25 października 2013 r. odbyła się doroczna konferencja Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (EKZZ) na temat Europejskich Rad Zakładowych. W siedzibie Konfederacji w Brukseli spotkało się ponad 140 osób, w większości członków ERZ, ale także przedstawicieli największych organizacji związkowych w Europie. Polskę reprezentowali związkowcy z NSZZ „Solidarność”, w tym przedstawiciele Komisji Krajowej, kilku sekretariatów branżowych oraz ERZ.

Prelegentami w czasie 2 dni konferencji byli m.in.: Claudia Menne – Sekretarz EKZZ; Luc Triangle – zastępca sekretarza generalnego IndustriAll; Sam Hagglund – sekretarz generalny Europejskiej Federacji Związków Zawodowych Przemysłu Spożywczego, Rolnictwa i Turystyki, Jonathan Hayward – dyrektor ds. międzynarodowych UNITE the Union, Dietmar Hexel – członek zarządu DGB z Niemiec  oraz członkowie rad nadzorczych i ERZ wybranych koncernów międzynarodowych.
Tematem przewodnim konferencji były nowe wyzwania dla przedstawicieli pracowników zasiadających w Europejskich Radach Pracowniczych w dobie, jak to zostało nazwane: „poczwórnego kryzysu: finansowego, ekologicznego, pogłębiających się nierówności społecznych oraz kryzysu zaufania do instytucji sprawujących władzę”. Zdaniem organizatorów skomplikowanej sytuacji pracowników nie ułatwia fakt, iż współczesna kadra zarządzająca koncentruje się przede wszystkim na wzroście ceny akcji przedsiębiorstwa, a nie na budowaniu dialogu i pomocy stronom zainteresowanym.
Prelegenci skupili się na przedstawieniu alternatywnych rozwiązań wobec powszechnie obowiązującej koncepcji „wartości dla akcjonariuszy”, jako jedynego kierunku rozwoju przedsiębiorczości. Została poddana analizie koncepcja „zrównoważonego przedsiębiorstwa”, która przynajmniej z definicji zakłada uwzględnienie wszystkich stron zaangażowanych w funkcjonowanie firmy, w tym także społeczności lokalnej i konsekwencji ekologicznych. Przedstawione zostały przykłady korzystnego wpływu zrównoważonego rozwoju na wycenę akcji firm, w których zarządzanie oparto na współpracy wszystkich stron powiązanych z działalnością przedsiębiorstwa.
Zdaniem prelegentów niezwykle ważnym elementem zrównoważonego rozwoju są organizacje pracownicze i ich czynny udział w różnego typu instytucjach reprezentujących pracowników. Zwrócono uwagę na konieczność powoływania i rozwoju zarówno Europejskich Rad Pracowniczych, jak i reprezentowania pracowników na poziomie rad nadzorczych przedsiębiorstw. W tym celu istotne jest stałe podnoszenie kwalifikacji zasiadających w nich działaczy, aby mogli sprostać trudnym zadaniom monitoringu pracodawcy i wyzwaniom negocjacyjnym. Uznano, że właśnie istniejące już organizacje pracownicze, w tym ERZ czy przedstawiciele pracowników w radach nadzorczych, powinny podjąć się motywowania firm do przemian w kierunku zrównoważenia rozwoju i odchodzenia od kierowania się wyłącznie zyskiem finansowym w zarządzaniu.
Istotnym zagadnieniem było czynne zaangażowanie ERZ oraz wszystkich central związków zawodowych w promowanie i monitoring ochrony środowiska przez pracodawców. W sytuacji malejącej liczby zasobów naturalnych i co za tym idzie stałego wzrostu cen surowców, ochrona środowiska powinna stać się jednym z głównych priorytetów działalności związkowej. Dominujący model zarządzania firmami, nastawiony na wzrost wartości akcji, jest zdaniem prelegentów krótkowzroczny i prowadzi do systematycznego pogłębiania się kryzysu nie tylko ekonomicznego, ale także ekologicznego. Podkreślali oni konieczność przyjęcia przez członków ERZ i związki zawodowe szerszej niż dotychczas perspektywy, która traktowałaby ochronę środowiska jako jeden z istotnych elementów zapewniających pracownikom i ich rodzinom godne warunki życia. Przesłanie to powinno zostać wdrożone na wszystkich szczeblach organizacji związkowych i tylko przez ich zaangażowanie możliwe będzie wdrożenie zrównoważonego rozwoju jako optymalnego modelu funkcjonowania firm. W przyszłości ERZ, podobnie jak wszystkie inne formy reprezentacji pracowników, mogą i powinny odgrywać kluczową rolę w procesie zmiany orientacji firm, tak aby przejść od modelu opartego na wartości dla akcjonariuszy do modelu zrównoważonego rozwoju opartego na współpracy ze wszystkimi stronami. Przede wszystkim mogą one nakłonić kierownictwo do przyjęcia innej polityki na szczeblu zarządu. Mogą też brać udział we wdrażaniu zasad zrównoważenia rozwoju, np. przez pracę w komisjach bhp, przy projektach w zakresie oszczędności energii i redukcji emisji, tak aby ograniczyć dalsze pogłębianie się kryzysu ekonomicznego i ekologicznego na świecie.  
Zamykająca spotkanie sekretarz konfederacji EKZZ przyznała, że „droga do zrównoważonego przedsiębiorstwa może być długa, ale musimy nią podążać ze względu na interes przyszłych pokoleń oraz zrównoważony rozwój świata”.

Agnieszka Mińkowska