Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych" został ustanowiony przez parlament w 2011 r. „w hołdzie żołnierzom wyklętym – bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu". Data 1 marca, upamiętnia rocznicę wykonania wyroku śmierci przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa na siedmiu osobach z kierownictwa IV Komendy Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. 1 marca 1951 r. w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie zastrzeleni zostali: ppłk Łukasz Ciepliński, mjr Adam Lazarowicz, por. Józef Rzepka, kpt. Franciszek Błażej, por. Józef Batory, Karol Chmiel i mjr Mieczysław Kawalec. Uchwalenie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest formą uczczenia ich walki i ofiary, ale także bólu i cierpienia, jakich doznawali przez wszystkie lata PRL i zapomnienia po 1989 roku.
Ideą przewodnią tego państwowego święta jest uświadamianie prawdy o roli, jaką ci niezłomni żołnierze, którzy po zakończeniu II wojny światowej nie złożyli broni, ale podjęli opór przeciwko komunistycznemu reżimowi, odegrali w naszej powojennej historii. Za trud heroicznej walki o niezawisłą Rzeczpospolitą, o godność, honor, wielkość i ducha narodu spotkały ich wieloletnie prześladowania, tortury, więzienie i śmierć, a ich ciała grzebano w bezimiennych mogiłach. Komunistyczna propaganda szargała pamięć o nich, nazywała ich bandytami, a stworzone przez nich oddziały bandami, tak aby zabić pamięć o nich w narodzie. Pamięć ta jednak przetrwała, są w panteonie naszych bohaterów narodowych. Jeszcze kilka lat temu niewiele osób miało świadomość istnienia tak silnego antykomunistycznego ruchu zbrojnego – dzisiaj prace badawcze, w dużej mierze historyków z Instytutu Pamięci Narodowej, owocują przywracaniem pamięci i honoru żołnierzom podziemia niepodległościowego. Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest wyrazem hołdu dla nich.
Tegoroczne poznańskie obchody Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych organizują: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, Wielkopolskie Muzeum Walk Niepodległościowych w Poznaniu, Archidiecezja Poznańska, Społeczny Komitet Obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” w Poznaniu, w skład którego wchodzi kilkanaście stowarzyszeń i organizacji, a wśród nich Region Wielkopolska NSZZ „Solidarność”.
Program obchodów:
26 lutego
- godz. 17.00 - wykład Leszka Żebrowskiego pt. „ Żołnierze Wyklęci” (aula Wyższej Szkoły Handlu i Usług, ul. Zwierzyniecka 15)
1 marca
godz. 10.00 – 15.30
- konferencja naukowa „O naszą Niepodległą – czyn niepodległościowy Wielkopolski w XIX i pierwszej połowie XX wieku” (sala PAN w Poznaniu, ul. Wieniawskiego 17/19).
Program konferencji:
godz. 16.00
- Msza św. w kościele pw. Najświętszego Zbawiciela (ul. Fredry)
godz. 17.00
- Marsz Pamięci ulicami: Fredry, Gwarna, Św. Marcin, al. Niepodległości
godz. 18.00
- główne uroczystości pod Pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej (al. Niepodległości).
godz. 19.00
- promocja monumentalnej publikacji IPN „Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944-1956”, pod red. Tomasza Łabuszewskiego ora projekcja filmów dokumentalnych przypominających sylwetki i historię Żołnierzy Wyklętych (Sala PAN, ul. Wieniawskiego 17/19).
Podczas spotkania będzie można nabyć album w promocyjnej cenie 56 PLN.
2 marca
godz. 17.00
- Msza św. w intencji Ojczyzny i Narodu Polskiego w kościele pw. św. Wawrzyńca (Pallotyni, Kaplica Miłosierdzia, ul. Przybyszewskiego 30)
godz. 18.00
- pokaz filmu poświęconego Żołnierzom Wyklętym w Wielkopolsce pt. WSGO „Warta” (sala wykładowa przy kościele pw. św. Wawrzyńca, ul. Przybyszewskiego 30
Zapraszamy na portal edukacyjny IPN:
W maju 2012 r. w krużgankach klasztoru Dominikanów odsłonięte zostały tablice upamiętniające Żołnierzy Wyklętych: rtm. Witolda Pileckiego i ppłk. Łukasza Cieplińskiego. Zajęły poczesne miejsce obok znajdującej się tam już wcześniej tablicy poświęconej pamięci Stanisława Kasznicy i Lecha Neymana, ostatnich przywódców Narodowych Sił Zbrojnych.